Hoe lees je een landschap?
Lees Wild en bijster land...

Wildernis bestaat niet meer in Nederland. Hoe hard we ook zoeken naar ongerepte natuur, overal zijn de sporen van menselijk ingrijpen zichtbaar. In dit boek zwerven we rond door Planken Wambuis, een ruig gebied op de Veluwe waar de tekenen van menselijke aanwezigheid verder weg zijn dan elders. Wat kan de geschiedenis van zo’n gebied ons leren over de waarde van de natuur en de verantwoordelijkheden van de mens? Daarover gaat Wild en bijster land.

Met bijdragen van Rob Bijlsma (winnaar Edgar Donckerprijs, genomineerd voor de Jan Wolkersprijs, auteur van Mijn roofvogels); Machiel Bosch, Luc Enting, Clemens Driessen, Martien Frijns, Michiel Purmer, Jozef Keulartz, Martin Drenthen, Adinda Crans, Jeroen Bosch, Wim van der Putten, Paul Abels en Martijn Bezemer.

‘Wilde natuur: je denkt dat je er ver voor moet reizen. En dat heb ik ook heel veel gedaan, naar exotische landen. Nee, dan vroeger, als kleine jongen, toen dacht ik dat die ongerepte en vooral avontuurlijke natuur nog dichtbij huis bestond. Nu veel later, weer op ontdekkingstocht door Nederland, ontdek ik dat die ruigheid en dat avontuur er nog steeds in ons land is. Bijvoorbeeld op Planken Wambuis. Wat een mooie (her-)ontdekking! Temidden van ons, overigens ook mooie, cultuurlandschap bestaan nog ruige parels. Het ontdekken waard!’

Marc van den Tweel
Algemeen directeur Natuurmonumenten

Landschapsarchitect Jeroen Bosch brengt in beeld wat scheibomen doen in het landschap van Planken Wambuis. De 150 jaar oude grensmarkeringen hebben hun sporen achtergelaten maar zullen onherroepelijk verdwijnen.

De filosofen Clemens Driessen, Jozef Keulaertz en Martin Drenthen kijken naar de rol van raven, naar soortenbehoud en naar de cultuur-historische waarde van verhalen voor het landschap.

Rob Bijlsma, veldbioloog en groot kenner van de vogelpopulatie in het gebied, onderzoekt de ecologie van vogels op het zand van Planken Wambuis.

Adinda Crans* interviewt een cuisinier die kookt op basis van ‘eetbaar landschap’. Cultuurhistoricus Michiel Purmer* beschrijft in vijf hoofdstukken de cultuurhistorie van Planken Wambuis: de archeologie, de landbouw, de ontwikkeling van bos tot heide, het grootgrondbezit en het natuurgebied.

‘Voor mij is afschot beheren’, zegt Han ten Seldam*, faunabeheerder in dienst van Natuurmonumenten in een uitgebreid vraaggesprek. De Wageningse ecobioloog Wim van der Putten onderzoekt de invloed van exoten op het bodemleven en komt met verrassende resultaten. Vijftig jaar groef archeoloog Eduard Zuurdeeg in Gelderse grond. Hij vertelt over zijn vondsten en toont zijn schatten.

De lezer wandelt in zes stukken, verspreid door het boek, mee met natuurbeheerder Machiel Bosch* en fotograaf en gesprekspartner Martien Frijns. Iemand die ruim twintig jaar de natuur in vele facetten gefilmd heeft is Luc Enting. Uit zijn mooiste opnamen selecteerde de redactie een fraaie dvd. U vindt hem achterin het boek.

*Medewerkers Natuurmonumenten.